ԱԴՐԲԵՋԱՆԻ ԱԳՆ-Ն ՊԱՏԱՍԽԱՆԵԼ Է ՆԻԿՈԼ ՓԱՇԻՆՅԱՆԻՆ
Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի` 2022 թվականի հունիսի 27-ի առցանց ասուլիսում հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման գործընթացի հետ կապված հնչեցրած մի շարք կարծիքներ կասկածի տակ են դնում տարածաշրջանում կայուն խաղաղություն հաստատելու Հայաստանի ցանկությունը։Ադրբեջանի ԱԳՆ մամուլի ծառայությունից հայտնել են, որ այն փաստը, որ երկրի ղեկավարը, որը շուրջ 30 տարի ռազմական օկուպացիայի տակ է պահել ադրբեջանական տարածքների մի մասը և ավերել դրանք, Բաքվին մեղադրում է այս տարիների ընթացքում շրջափակման քաղաքականություն վարելու մեջ, չի տեղավորվում ոչ մի իրավական ու բարոյական շրջանակի մեջ։
«Վարչապետ Փաշինյանին հիշեցնում ենք. Ադրբեջանը տարածքների ազատագրումից հետո երկու պետությունների հարաբերությունների կարգավորման կողմնակից ու նախաձեռնողն էր՝ չնայած Հայաստանի օկուպացիոն քաղաքականությանը և Հայաստանի կողմից տասնամյակներ շարունակ կիրառվող «ամեն ինչ ոչնչացնել» մոտեցմանը։ Հենց ադրբեջանական պետության ղեկավարն էր, որ հետկոնֆլիկտային փուլում առաջարկեց խաղաղության պայմանագիր կնքել՝ միջազգային իրավունքի սկզբունքների խստիվ պահպանման հիման վրա։ Ադրբեջանական կողմը նույնիսկ հակառակ կողմին ներկայացրեց այն հիմնարար սկզբունքները, որոնց վրա պետք է հիմնված լինի Համաձայնագիրը։ Եթե Ադրբեջանը, ինչպես պնդում է Փաշինյանը, պատերազմ ցանկանար, ապա այդ քայլերի կարիքը, հավանաբար, չէր լինի։ Եթե Ադրբեջանը պատերազմ ուզեր, ապա մեծ ջանքեր չէր գործադրի վերականգնելու այն տարածքները, որոնք Հայաստանը 30 տարվա ընթացքում հիմնովի ավերել էր։
Ադրբեջանական կողմը ոչ միայն հայտարարություններ է անում երկու երկրների միջև սահմանների սահմանազատման, տարածաշրջանում բոլոր հաղորդակցությունների բացման և կողմերի միջև ապագա խաղաղության համաձայնագրի ստորագրման ուղղությամբ, այլև իր գործողություններով ու կոնկրետ քայլերով իրականացնում է ասվածը։ Երկար տարիներ հենց ադրբեջանական կողմն էր կարծում, որ տարածաշրջանում նորմալ հարաբերությունների հաստատումը և բոլոր հաղորդակցությունների բացումը ձեռնտու կլինի Հայաստանին։
Այն, որ հայկական կողմը վերջապես հասկացավ դա, և վարչապետը հայտարարեց, որ «կոմունիկացիաների բացումը ձեռնտու է Հայաստանին», ուշադրություն է գրավում որպես Հայաստանի ղեկավարության նոր մոտեցում։ Ըստ ամենայնի, Հայաստանի կողմից որոշումների ընդունումը որոշակի ժամանակ է պահանջում։ Հուսով ենք, որ արդեն իրականություն դարձած Զանգեզուրի միջանցքի գործունեության արդյունավետությունը գիտակցելու համար Հայաստանին շատ ժամանակ չի պահանջվի։
Ինչ վերաբերում է եռակողմ հայտարարություններին, ապա ակնհայտ են այս փաստաթղթով կողմերի ստանձնած պարտավորությունները և դրանց կատարումը։ Հայաստանը, կոպտորեն խախտելով փաստաթղթի պահանջները, դիվերսիոն ուժեր ուղարկելով ադրբեջանական տարածքներ, ապօրինի զինված կազմավորումները ադրբեջանական տարածքներից դուրս չբերելով, երկար ժամանակով ձգձգելով հաղորդակցությունների բացումը, կոպտորեն խախտում է այդ հայտարարությունների կատարումը։
Հայաստանի վարչապետը, չհստակեցնելով, թե կոնկրետ որ դեպքին է նա հղում անում, ասում է, թե «ադրբեջանական կողմը առնվազն մեկ դեպքում բոյկոտել է հանդիպումը»։ Եթե սկսենք թվարկել այն հանդիպումները, որոնք հետկոնֆլիկտային փուլում մինչ այժմ առաջարկվել են միջազգային միջնորդների մասնակցությամբ և Հայաստանի կողմից տարբեր պատրվակներով ձախողվել, ինչպես նաև 1-2 ժամով հետաձգվել, ապա ցուցակը շատ երկար կլինի:
Եթե Հայաստանն իսկապես խաղաղություն է ուզում, ապա պետք է դրսևորի իր քաղաքական կամքը և կոնկրետ քայլեր ձեռնարկի խաղաղության ուղղությամբ, այլ ոչ թե ժամանակ վատնի մի ձևաչափի վերածննդի վրա, որի արդյունավետության գործակիցը միշտ ցածր է եղել և այժմ իր անդամների կողմից բացահայտորեն ճանաչվում է որպես անգործունակ», - ասվում է Ադրբեջանի ԱԳՆ հայտարարության մեջ: