ՓԱՇԻՆՅԱՆԸ ՓՈՐՁՈՒՄ Է ԽԱԹԱՐԵԼ ԱԴՐԲԵՋԱՆՑԻՆԵՐԻ ՎԵՐԱԴԱՐՁԻ ԻՐԱՎՈՒՆՔԸ
Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը 2023 թվականի մարտի 23-ին հայտարարություն է տարածել՝ փորձելով խաթարել Հայաստանից վտարված ադրբեջանցիների՝ անվտանգ և արժանապատիվ վերադառնալու իրավունքը։
Այս մասին ասվում է Արևմտյան Ադրբեջանի Համայնքի հայտարարության մեջ։
Փաստաթղթում նշվում է, որ Հայաստանի կառավարության ղեկավարը փորձել է Արևմտյան Ադրբեջանի հարցը ներկայացնել որպես տարածքային հարց։
«Նկատի ունենալով այն փաստը, որ ադրբեջանցիները մինչ իրենց վտարումը կոմպակտ ապրել են ներկայիս Հայաստանի տարածքում, ուզում ենք ընդգծել, որ Արևմտյան Ադրբեջանի հարցը մարդու իրավունքների հարց է և օրակարգ է մտել՝ 2018թ. ՀՀ կառավարության կողմից իրականացվող էթնիկ զտումների քաղաքականության և այդ քաղաքականության հետևանքները վերացնելուց հրաժարվելու արդյունքում։
Եվս մեկ անգամ ընդգծում ենք, որ մենք հանդիսանում ենք Հայաստան կոչվող տարածքի օրինական բնակիչները, և մեր տներ վերադառնալը մեր բացարձակ և անսասան իրավունքն է։
Այլ երկրներում ազգային փոքրամասնությունների վիճակը զրպարտելու փոխարեն՝ Հայաստանի վարչապետը պետք է անվերապահորեն պայմաններ ստեղծի Հայաստանից վտարված ադրբեջանցի բնակիչների վերադարձի համար, դադարեցնի՝ ադրբեջանցիների բնակության տարածքների ապօրինի բնակեցման քաղաքականությունը և Ադրբեջանի մշակութային ժառանգության ոչնչացնելը։
Հայաստանից վտարված ադրբեջանցիների վերադարձի հարցը պետք է լուծվի ադրբեջանցիների համար վերիֆիկացիայի ու երաշխիքային մեխանիզմների և իրավաբանորեն պարտավորեցնող միջազգային համաձայնագրի շրջանակներում։ Հայաստանից վտարված ադրբեջանցիների վերադարձն իրենց տներ և այնտեղ նրանց անհատական ու հավաքական իրավունքների ապահովումը անհրաժեշտ պայման է հանդիսանում՝ տարածաշրջանում կայուն խաղաղության հաստատման համար»,- ասվում է հայտարարության մեջ։
Այս մասին ասվում է Արևմտյան Ադրբեջանի Համայնքի հայտարարության մեջ։
Փաստաթղթում նշվում է, որ Հայաստանի կառավարության ղեկավարը փորձել է Արևմտյան Ադրբեջանի հարցը ներկայացնել որպես տարածքային հարց։
«Նկատի ունենալով այն փաստը, որ ադրբեջանցիները մինչ իրենց վտարումը կոմպակտ ապրել են ներկայիս Հայաստանի տարածքում, ուզում ենք ընդգծել, որ Արևմտյան Ադրբեջանի հարցը մարդու իրավունքների հարց է և օրակարգ է մտել՝ 2018թ. ՀՀ կառավարության կողմից իրականացվող էթնիկ զտումների քաղաքականության և այդ քաղաքականության հետևանքները վերացնելուց հրաժարվելու արդյունքում։
Եվս մեկ անգամ ընդգծում ենք, որ մենք հանդիսանում ենք Հայաստան կոչվող տարածքի օրինական բնակիչները, և մեր տներ վերադառնալը մեր բացարձակ և անսասան իրավունքն է։
Այլ երկրներում ազգային փոքրամասնությունների վիճակը զրպարտելու փոխարեն՝ Հայաստանի վարչապետը պետք է անվերապահորեն պայմաններ ստեղծի Հայաստանից վտարված ադրբեջանցի բնակիչների վերադարձի համար, դադարեցնի՝ ադրբեջանցիների բնակության տարածքների ապօրինի բնակեցման քաղաքականությունը և Ադրբեջանի մշակութային ժառանգության ոչնչացնելը։
Հայաստանից վտարված ադրբեջանցիների վերադարձի հարցը պետք է լուծվի ադրբեջանցիների համար վերիֆիկացիայի ու երաշխիքային մեխանիզմների և իրավաբանորեն պարտավորեցնող միջազգային համաձայնագրի շրջանակներում։ Հայաստանից վտարված ադրբեջանցիների վերադարձն իրենց տներ և այնտեղ նրանց անհատական ու հավաքական իրավունքների ապահովումը անհրաժեշտ պայման է հանդիսանում՝ տարածաշրջանում կայուն խաղաղության հաստատման համար»,- ասվում է հայտարարության մեջ։