Մայոր Նոոլ. «Առանց երերալու կարող եմ ասել, որ այն, ինչ որ չէին կարող կատարել թուրքերը յուր թշնամիների հանդեպ, կատարեցին նրա թշնամիները իր իսկ թուրքերի հանդեպ»
1917 թվականի բոլշեւիկյան հեղաշրջումից հետո Թուրքիայի տարածքում կռվող ռուսական զորքերը վերադարձան իրենց երկիրը: Ռուսների կողմից դատարկվող Թուրքիայի շրջանները բռնագրավվեցին հայերի կողմից:
Նրանք այս շրջանները զավթվելուց մի քանի ամիս հետո, անգլիական բանակի մայոր Նոոլը այդ տարածքում ստուգումներ է կատարում եւ ահա թե ինչ է գրում այստեղ տեղի ունեցած դեպքերի վերաբերյալ պաշտոնական զեկուցագրության մեջ:
«1916 թվականին, ռուսական բանակի հեռանալուց հետո նրան օժանդակող հայ քրիստոնեական վրեժառու բանակի կողմից բռնագրավված վայրերում կատարածս ստուգումների ժամանակ ականատես եղա հետեւյալին: Առանց երերալու կարող եմ ասել, որ այն, ինչ որ չէին կարող կատարել թուրքերը յուր թշնամիների հանդեպ, կատարեցին նրա թշնամիները իր իսկ թուրքերի հանդեպ: Տեղի բնակիչների եւ դեպքերի ականատեսների վկայության համաձայն, ռուսները գործել են հայերի ընդվզումներին ու հրահրումներին ներդաշնակ: Հայերը, դահիճների պես ձեռքն ընկած բոլոր մահմեդականներին անխղճորեն կոտորել են: Նրանք ոչնչացրել են հազարավոր անմեղ մարդկանց: Ռեւանդուզ եւ Նել քաղաքներում եղած յուրաքանչյուր ոք կարող էր տեսնել մահմեդականների նկատմամբ քրիստոնեաների պլանավորած դաժանակրությունների եւ կատարած ստոր հանցագործությունների հետքերը»:
Այնուհետեւ հեղինակը շարունակում է. «Նշված տարածքները զավթելու նպատակով հայերը սկսեցին այդ շրջաններում մեծամասնություն կազմող մահմեդականների դեմ ոչնչացման ընդարձակ կամպանիա ծավալել: Նրանք հավատում էին, որ եթե այդ տարածքը մաքրվի մահմեդականներից, ապա այնտեղ հնարավոր է ստեղծել անկախ պետություն: Սա էր ահաբեկչական դրսեւորումների եւ իրագործվող ցեղասպանության հիմնական նպատակը - մի քաղաքականություն, որը այսօր էլ շարունակվում է Ադրբեջանի բռնագրավված շրջաններում:
Ազգայնամոլ շարժումները սկսելուց ի վեր ահաբեկչությունը եւ դաժանությունը դարձել է հայերի համար պաշտոնական քաղաքականություն:
Ամերիկացի գեներալ Հարբորդի խոսքերը. «Ռուսների հետ մեկտեղ առաջխաղացման կամ թե դիրքերը զիջելիս հայերը միշտ էլ դաժանորեն են վարվել թուրքերի նկատմամբ»:
1918 թվականի փետրվարի 21-ին գնդապետ Պինեյի կողմից Անգլիայի արտաքին գործոց նախարարության համար պատրաստված հաղորդագրության մեջ այսպես է ասվել. «Ես, առանց այլեւայլության հավատում եմ հայերի կողմից կատարված ցեղասպանությանը: Դրա հետ կապված անհրաժեշտ տեղեկությունները հաղորդվել են: Այնտեղ նշված բոլոր փաստերը համապատասխանում են իրականությանը: Համոզված եմ, որ այդ հարցին դեռեւս անհրաժեշտ ուշադրություն չի դարձվել»: