ՕՄԲՈՒԴՍՄԵՆԸ ՀԱՆԴԵՍ Է ԵԿԵԼ ԷԴԻԼԼԻ ԳՅՈՒՂՈՒՄ ԶԱՆԳՎԱԾԱՅԻՆ ԳԵՐԵԶՄԱՆԻ ԿԱՊԱԿՑՈՒԹՅԱՄԲ ՀԱՅՏԱՐԱՐՈՒԹՅԱՄԲ
Առաջին Ղարաբաղյան պատերազմի ժամանակ Հայաստանի կողմից գերեվարված ու պատանդ վերցված ադրբեջանցիները դաժան խոշտանգումների են ենթարկվել ու սպանվել, իսկ հետո նրանց մարմինները զանգվածաբար թաղվել են։Ինչպես հայտնել են օմբուդսմենի գրասենյակից, ականատեսների վկայությունների և Ադրբեջանի Հանրապետության Գերիների, անհայտ կորածների և պատանդների գործերով պետական հանձնաժողովի աշխատանքային խմբի հավաքած նյութերի համաձայն, Խոջավենդի շրջանի Էդիլլի գյուղում հայտնաբերվել է ևս մեկ զանգվածային գերեզման։
Հայտնի է դարձել, որ այստեղ 3 մետր խորության վրա թաղվել են Ադրբեջանի 15-20 խաղաղ բնակիչների աճյունները, որոնք զոհվել են օկուպացիայի ժամանակ հայկական զինուժի կողմից պատանդ վերցվելուց հետո։ Ենթադրվում է, որ այս գյուղում այլ զանգվածային գերեզմաններ էլ կան։
Սա Հայաստանի կողմից միջազգային իրավունքի և միջազգային մարդասիրական իրավունքի նորմերի, այդ թվում՝ «Պատերազմի զոհերի պաշտպանության մասին» 1949 թվականի Ժնևյան կոնվենցիաների, մասնավորապես «Պատերազմի ժամանակ քաղաքացիական անձանց պաշտպանության մասին» կոնվենցիայի կոպիտ խախտում է։
Տեղեկություններ կան ազատագրված տարածքներում, հատկապես Խոջավենդի, Քելբաջարի, Աղդամի և Ֆիզուլիի շրջաններում, ինչպես նաև Շուշա քաղաքի շրջակայքում բազմաթիվ զանգվածային և անհատական գերեզմանների առկայության մասին։
Այս տարածքների ականազերծման ժամանակ հայտնաբերված զանգվածային թաղման վայրերը ևս մեկ անգամ հաստատում են ադրբեջանցիների նկատմամբ էթնիկ զտումների և ցեղասպանության հայկական քաղաքականությունը, ինչպես նաև խաղաղ բնակչության դեմ իրականացված ռազմական հանցագործությունները։ Այս բոլոր փաստերը հիմք են հանդիսանում Հայաստանին միջազգային իրավական պատասխանատվության ենթարկելու համար։